Overige
Jaloers gedrag bij honden: herkennen en aanpakken
Je komt thuis met een nieuwe puppy en je trouwe viervoeter, die normaal kwispelend op je afkomt, draait zijn kop weg en loopt demonstratief naar zijn mand. Of misschien heb je een hond die plotseling tussen jou en je partner in probeert te komen tijdens knuffelmomenten op de bank. Dit zijn typische tekenen van een emotie die we ook bij onze honden zien: jaloezie.
Hoewel we jaloezie vaak als een puur menselijke emotie beschouwen, ervaren ook honden gevoelens die we als jaloezie herkennen. Als sociale dieren hechten honden sterk aan hun positie binnen het gezin en aan de aandacht die ze krijgen. Wanneer er iets verandert in die vertrouwde structuur, kan je hond reacties vertonen die duidelijk maken: hier is iets aan de hand.
Jaloezie bij je hond herkennen
Honden kunnen hun gevoelens niet onder woorden brengen, maar ze communiceren wel duidelijk via hun gedrag. Deze signalen kunnen wijzen op jaloezie:
- Je hond probeert steeds tussen jou en een ander persoon of dier in te komen
- Hij blaft of piept wanneer je aandacht aan iemand anders geeft
- Je hond neemt bezit van speeltjes of spullen wanneer een ander dier erbij komt
- Plotseling onzindelijk gedrag, vooral in de buurt van de ‘concurrent’
- Overdreven aandacht vragen wanneer je bezig bent met iemand anders
- Lichte vormen van agressie zoals grommen of tanden laten zien
Sommige honden gaan demonstratief op je schoot zitten zodra je partner naast je komt zitten. Of ze brengen plotseling al hun speeltjes naar je toe wanneer je met een bezoeker praat. Dit zijn typische tekenen van jaloezie.
Waarom wordt je hond jaloers?
Om jaloers gedrag goed aan te kunnen pakken, is het belangrijk te begrijpen waar het vandaan komt. Jaloers gedrag kan verschillende redenen hebben:
Instinct en roedeldynamiek
Honden stammen af van wolven en hebben nog steeds bepaalde roedelinstincten. In een roedel is hiërarchie belangrijk, en veel hondengedrag is gericht op het behouden of verbeteren van hun positie. Een nieuw persoon of dier in huis kan worden gezien als bedreiging voor die positie.
Onzekerheid en angst
Jaloers gedrag komt vaak voort uit onzekerheid. Je hond vraagt zich af: “Verandert er iets aan mijn situatie? Krijg ik nog evenveel eten, aandacht en liefde?” Deze onzekerheid kan leiden tot gedrag dat wij als jaloezie interpreteren.
Aangeleerd gedrag
Als een hond leert dat tussenbeide komen of aandacht opeisen wordt beloond met jouw aandacht, zal hij dit gedrag vaker vertonen. Veel eigenaren geven onbewust aandacht aan hun hond wanneer deze “jaloers” gedrag vertoont, waardoor dit gedrag wordt versterkt.
Hoe ga je om met een jaloerse hond?
Gelukkig zijn er verschillende manieren om jaloers gedrag bij je hond aan te pakken:
Consequente training
Consistentie is de sleutel bij het omgaan met jaloers gedrag. Beloon je hond voor kalm gedrag en negeer hem juist wanneer hij aandacht opeist als je met iemand anders bezig bent. Zo leert hij dat rustig afwachten meer oplevert dan opdringerig gedrag. Het kan ook helpen om basiscommando’s als “plaats” of “wacht” te oefenen. Deze geven je handvatten om grenzen te stellen op momenten dat jaloezie de kop opsteekt.
Positieve associaties creëren
Het is belangrijk dat je hond fijne ervaringen opdoet met situaties die normaal jaloezie zouden opwekken. Wanneer de ‘concurrent’ – of dat nu een andere hond, een baby of je partner is – in de buurt komt, geef je hond dan iets lekkers of begin een leuk spelletje. Ook kun je anderen betrekken bij het verzorgen en belonen van je hond. Zo leert hij dat de aanwezigheid van anderen juist prettig is.
Voldoende aandacht voor iedereen
Zorg dat je tijd vrijmaakt voor één-op-één momenten met je hond, ook als je leven druk is met nieuwe gezinsleden of huisdieren. Een dagelijkse wandeling of speelsessie waarbij je volledig op je hond gefocust bent, kan wonderen doen. Probeer de vaste routines rond wandelen en voeren zoveel mogelijk in stand te houden, dit geeft je hond houvast in tijden van verandering.
Duidelijke structuur bieden
Honden voelen zich het prettigst wanneer ze weten waar ze aan toe zijn. Houd daarom vaste tijden aan voor belangrijke dagelijkse activiteiten en zorg voor duidelijke regels die voor alle gezinsleden gelden. Ook is het belangrijk dat je hond een eigen, veilige plek heeft waar hij zich kan terugtrekken als het hem even te veel wordt. Dit kan een bench zijn, maar ook gewoon zijn eigen mand in een rustige hoek.
Bij de komst van een nieuwe huisgenoot of huisdier
De komst van een nieuwe huisgenoot of huisdier vraagt om een doordachte aanpak. Begin met een goede voorbereiding: laat je hond alvast wennen aan veranderingen voordat de nieuwkomer daadwerkelijk arriveert. Bij een baby kun je je hond bijvoorbeeld laten wennen aan babygeluiden via opnames. Bij een nieuw huisdier helpt het om eerst spullen met de geur van het nieuwe dier in huis te brengen.
Wanneer de daadwerkelijke ontmoeting plaatsvindt, kies dan voor een neutrale omgeving waar je hond zich op zijn gemak voelt. Houd deze eerste kennismaking kort en positief. Beloon rustig en vriendelijk gedrag direct, zodat je hond begrijpt dat kalm blijven in de buurt van de nieuwkomer iets goeds is.
Na de introductie is het belangrijk om zowel je hond als de nieuwkomer voldoende eigen ruimte te geven. Zorg dat je ook tijd doorbrengt met alleen je hond, zonder dat de nieuwkomer erbij is. Dit bevestigt voor je hond dat hij nog steeds belangrijk voor je is. Bouw daarnaast geleidelijk gezamenlijke positieve ervaringen op, zoals wandelingen of speelmomenten waarbij iedereen betrokken is.
Wanneer professionele hulp inschakelen?
Niet alle jaloerse gedrag is even onschuldig. Zoek hulp van een hondengedragsdeskundige of dierenarts als:
- Je hond agressief gedrag vertoont dat verder gaat dan grommen
- Het gedrag na enkele weken niet verbetert
- Je hond zichzelf verwondt of obsessief gedrag vertoont
- Er sprake is van ernstige angst of stress
- Je je niet meer veilig voelt bij het gedrag van je hond
De professionals kunnen je hond trainen en helpen van het ongewenste gedrag af te komen.
Geduld is nodig
Jaloezie bij honden is een natuurlijke emotie die voortkomt uit hun behoefte aan veiligheid en structuur. Door je bewust te zijn van de oorzaken en met geduld en consequentie te reageren, kun je je hond helpen om te gaan met veranderingen in zijn omgeving. Onthoud dat verandering tijd kost. Sommige honden hebben weken of zelfs maanden nodig om te wennen aan een nieuwe situatie. Met liefde, geduld en de juiste aanpak kun je ervoor zorgen dat je trouwe viervoeter zijn plek in het gezin behoudt, ook als de samenstelling verandert.
