Vlooienbestrijding? Zo doe je het veilig voor dier én milieu

Vlooien kunnen zorgen voor flink wat dierenleed. Ze kunnen zelfs levensgevaarlijk zijn voor jonge of zwakke dieren. Het is dan ook begrijpelijk en noodzakelijk dat veel baasjes middelen gebruiken om deze gevaarlijke parasieten te bestrijden. Wat minder bekend is, is dat veel vlooienmiddelen ook schadelijk kunnen zijn voor andere dieren en het milieu. Hier blog lees je wat de risico’s zijn en hoe je hier op een verantwoorde manier mee omgaat.

Schadelijk voor het milieu

Vlooienmiddelen bevatten vaak insecticiden die niet alleen vlooien doden, maar ook andere insecten zodra ze in het milieu terechtkomen. Dit gebeurt sneller dan je denkt: bij het wassen van je huisdier, door een hond die besluit een duik te nemen in het water of zelfs via haren of uitwerpselen die in de natuur blijven liggen. De giftige stoffen komen via het riool of de bodem in het grond- en oppervlaktewater terecht. Daar doden ze waterinsecten die een belangrijke rol spelen in de natuur. Vogels, vissen en kikkers, die deze insecten eten, krijgen de stoffen ook binnen. Wat vervolgens kan zorgen voor vergiftiging verderop in de voedselketen. De werkzame stoffen die in veel vlooienmiddelen zitten, zijn overigens dezelfde als die tot voor kort ook in de landbouw werden gebruikt. Inmiddels zijn ze daar verboden, maar voor huisdieren worden ze nog gewoon toegepast.

Een groot risico voor vogels

Huisdieren verharen het hele jaar door, maar vooral in het voorjaar verliezen ze veel vacht. Sommige baasjes gooien die haren buiten weg, waar vogels vervolgens een warm nest van maken. Als jouw huisdier kort daarvoor is behandeld met een vlooienmiddel, kunnen er giftige stoffen in de haren zitten. Vooral jonge vogels, die nog geen beschermend verenkleed hebben, zijn daar extra gevoelig voor. Onderzoek laat zien dat in veel dode jonge vogels sporen van deze stoffen zijn gevonden. Het gaat hier dus niet om een zeldzaam ongeluk, maar om een serieus probleem voor de vogelpopulatie.

Gevaar voor andere huisdieren

Wat veilig is voor het ene dier, kan voor een ander juist dodelijk zijn. Een voorbeeld is permetrine, een stof die vaak wordt gebruikt in vlooienmiddelen voor honden. Voor katten is deze stof extreem giftig. Zelfs kort contact met een hond die net behandeld is, kan leiden tot ernstige klachten of zelfs tot overlijden. Het is daarom belangrijk om nooit een middel te gebruiken dat niet voor jouw huisdier bedoeld is. Raadpleeg bij twijfel altijd je dierenarts.

Wat kan je doen?

Een alternatief middel dat niet schadelijk is voor natuur of andere dieren, is er helaas (nog) niet. Wel zijn er middelen op natuurlijke basis, maar die hebben vaak een minder sterke en minder lange werking. Wat je wél kunt doen, is zorgvuldig en bewust omgaan met de middelen die je gebruikt:

Overleg altijd met je dierenarts over een geschikt middel voor jouw dier.
Lees de bijsluiter goed en houd je aan de dosering en wachttijd voor wassen of zwemmen.
Gooi haren van behandelde dieren bij het restafval. Laat de haren niet buiten liggen en stop ze ook niet de GFT-bak.
Ruim de uitwerpselen van behandelde dieren op. Laat ontlasting nooit op straat liggen maar gooi het bij het restafval.
Lever resten van vlooienmiddelen in als klein chemisch afval (bijv. pipetjes, vlooienbanden). Zo voorkom je dat de schadelijke middelen alsnog in het milieu terechtkomen.
Voorkom besmetting: stofzuig regelmatig, was kleedjes op 60 °C om eitjes te doden en controleer je huisdier regelmatig op vlooien.

Vlooienbestrijding is nodig, maar vraagt om zorgvuldigheid. Door goed geïnformeerd en bewust om te gaan met middelen, voorkom je schade aan andere dieren en het milieu. Zo houd jij je huisdier gezond én draag je bij aan een veiligere leefomgeving voor onze kwetsbare natuur.